NASA’nın öncülüğünde yürütülen gözlemlerle, erken evrende şimdiye kadar keşfedilen en büyük galaksilerden biri tespit edildi. Bilim insanlarının “Büyük Tekerlek” (Big Wheel) adını verdiği bu galaksi, Nature Astronomy dergisinde yayımlanan bulgularla bilim dünyasına tanıtıldı.
Süper Sarmal özellikler taşıyor
JWST’nin hassas kızılötesi gözlemleri sayesinde detaylı bir şekilde incelenebilen Büyük Tekerlek Galaksisi, günümüz evreninde görülen devasa sarmal galaksilerle boy ölçüşecek büyüklükte. Galaksinin hem çapı hem de dönüş hızı, modern evrendeki en büyük “süper sarmal” galaksilerle benzerlik gösteriyor. Bu da galaksinin, evrenin gençlik döneminde ortaya çıkmasına rağmen olağanüstü derecede hızlı ve büyük bir şekilde geliştiğini ortaya koyuyor.
Zamana direnen dev yapı
Bilim insanlarını şaşırtan bir diğer nokta ise Büyük Tekerlek’in yaşı. Galaksi, evren henüz birkaç milyar yıl yaşındayken oluşmuş olmasına rağmen, bugünkü gelişmiş galaksiler kadar karmaşık ve büyük bir yapıya sahip. Araştırmacılar, bu tür büyük yapıların oluşumunun erken evrende oldukça nadir olduğunu vurgularken, Büyük Tekerlek’in oluşum sürecini anlamanın evrenin evrimine dair pek çok soruya ışık tutabileceğini belirtiyor.
Erken evrenin yapıtaşları anlaşılıyor
James Webb’in yüksek çözünürlüklü kızılötesi verileri sayesinde yapılan bu keşif, yalnızca galaksilerin nasıl şekillendiğine değil, aynı zamanda erken evrende maddenin nasıl organize olduğuna dair de önemli ipuçları sunuyor. Büyük Tekerlek’in aktif bir şekilde yıldız üretmeye devam etmesi, galaksinin hâlâ büyümekte olduğuna işaret ediyor.
Gökbilimin yeni yıldızı JWST
James Webb Uzay Teleskobu’nun bu tür keşifleri, evrenin ilk dönemlerine ışık tutan derin gözlemlerle mümkün hale geliyor. 2021 yılında fırlatılan JWST, bugüne kadar birçok eski galaksi, yıldız doğum bölgesi ve kozmik yapı keşfederek bilimin sınırlarını ileri taşıdı. Büyük Tekerlek ise bu başarılar arasında özel bir yere sahip.
Bilim insanları şimdi Büyük Tekerlek Galaksisi’nin kütlesi, yapısal bileşimi ve evrimsel geçmişi üzerine daha kapsamlı çalışmalar yürütmeyi planlıyor. JWST’nin bu gözlemleri, evrenin erken dönemine dair bilgimizi yeniden şekillendirebilir.
