Açıklamaya göre, özellikle elektrikli araçlar ve medikal ekipmanlar gibi stratejik ürün gruplarında karşılıklı tarifeler, fentanil içerikli ürünler için getirilen özel vergi ve 301. madde kapsamındaki yaptırımlar birleşerek ağır bir mali yük doğurdu.
Elektrikli araçlar ve enjektörler vergi kıskacında
ABD yönetimi, Çin menşeli elektrikli araçlar ile medikal şırıngalar gibi bazı ürünlerin, Ticaret Yasası’nın 301. maddesi kapsamında yüzde 100 oranında gümrük vergisine tabi olduğunu duyurdu. Bu ürünler, aynı zamanda Çin'e karşı uygulanan karşılıklı tarifeler (%125) ve fentanil tarifesi (%20) gibi başka vergilerle de çakışıyor.
Bir Beyaz Saray yetkilisi, bu çakışan vergilerin bir araya geldiğinde toplam gümrük yükünün bazı ürünlerde yüzde 245’e kadar ulaştığını vurguladı. Yetkili, "Söz konusu oran, hem Çin'in ticari uygulamalarına karşı bir yanıt hem de kamu sağlığı gibi alanlarda korunma refleksi taşıyor" değerlendirmesinde bulundu.
301. madde yeniden gündemde
ABD’nin Çin'e karşı sıkça başvurduğu 301. madde, fikri mülkiyet haklarının ihlali, adil olmayan ticaret uygulamaları ve zorunlu teknoloji transferi gibi iddialara karşı devreye giriyor. Bu kapsamda getirilen vergiler, yüzde 7,5 ile yüzde 100 arasında değişiyor.
Trump döneminde sıkça kullanılan bu yasal çerçeve, Biden yönetimi tarafından da revize edilerek uygulanmaya devam ediyor. Bu durum, ABD’nin Çin'e yönelik ticaret politikalarında köklü bir değişiklikten ziyade süreklilik taşıdığına işaret ediyor.
Fentanil tarifesi kamu sağlığı boyutunu öne çıkarıyor
ABD’nin en büyük kamu sağlığı sorunlarından biri olan fentanil krizine karşı alınan önlemler de gümrük vergilerine yansımış durumda. Çin’den ithal edilen ve fentanil türevleriyle ilişkilendirilen bazı kimyasallara özel yüzde 20’lik bir vergi uygulandığı açıklandı. Bu önlemin, hem uyuşturucu trafiğini caydırma hem de kamu sağlığını koruma amacı taşıdığı belirtiliyor.
Ticaret savaşında yeni sayfa mı açılıyor?
Ekonomistler, ABD’nin Çin'e yönelik vergi oranlarını bu denli yükseltmesinin iki ülke arasındaki ticaret savaşını yeniden alevlendirebileceği görüşünde. Özellikle Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde, Çin’e karşı sert tutumun siyasi bir manevra olarak da değerlendirilebileceği ifade ediliyor.